Tem thế giới kỷ niệm sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh

Hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà Văn hóa lớn, Lãnh tụ cách mạng vĩ đại của nhân dân Việt Nam, người bạn lớn của nhân dân thế giới - đã xuất hiện rất nhiều trên tem bưu chính Việt Nam và đã trở thành một chuyên đề sưu tập đặc sắc đối với người chơi tem trong và ngoài nước. Đặc biệt, với lòng tôn kính và ngưỡng mộ sâu sắc, một số nước trên thế giới đã phát hành tem bưu chính tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó có nhiều bộ tem kỷ niệm sinh nhật của Người.

Cộng hòa Cuba là nước đầu tiên trên thế giới phát hành tem tôn vinh Hồ Chủ Tịch. Ngày 19-05-1970, Cuba phát hành bộ tem “Kỷ niệm 80 năm ngày sinh Hồ Chí Minh” gồm 7 mẫu do họa sĩ Felix René Mederos Pazos (1933 - 1996) thiết kế. Ông đã 2 lần sang Việt Nam thực tế trong 2 năm 1969, 1972 để vẽ một số tranh về chiến tranh Việt Nam. Bộ tem thể hiện cảnh sinh hoạt và chiến đấu của quân dân hai miền rất sinh động như: công binh xưởng, gặt lúa, lớp học dưới địa đạo… Trong đó có một mẫu tem với giá mặt cao nhất 13 centavo mang hình chân dung Hồ Chủ Tịch trên nền cờ đỏ sao vàng. Phong bì ngày đầu tiên có chân dung Người, bản đồ Việt Nam bị chia cắt tượng trưng bởi 2 màu xanh đỏ và hình ảnh người nông dân Việt Nam.

Ngày 19-05-1972, Cuba tiếp tục phát hành bộ tem “Hội nghị lần thứ ba về phản đối chiến tranh của Mỹ ở Đông Dương” gồm 3 mẫu, trong đó có một mẫu tem giá mặt 3 centavo mang hình ảnh Jose Marti (1853-1895)  và Hồ Chí Minh - hai vị cha già dân tộc, hai lãnh tụ cách mạng vĩ đại của hai nước trên nền hình ảnh cách điệu của quốc kỳ Cuba và Việt Nam. Ngày 19-5 vừa là ngày sinh của Hồ Chủ Tịch, vừa là ngày mất của Jose Marti.

Kỷ niệm 90 năm ngày sinh Hồ Chủ Tịch, ngày 12-07-1980, Liên Xô phát hành 1 tem giá mặt 6 kopeck. Trên tem, chân dung Hồ Chủ Tịch được vẽ rất đẹp bằng màu xanh lam nổi bật trên nền lá cờ đỏ sao vàng bên cạnh cột cờ Hà Nội.

Đặc biệt, trong năm 1990, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã được UNESCO công nhận là "Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hóa kiệt xuất Việt Nam", một số quốc gia trên thế giới đã trân trọng phát hành tem về Người:

Liên Xô: ngày 03-02-1990 phát hành 1 tem giá mặt 10 kopeck. Chân dung Hồ Chủ Tịch trên tem đẹp, nghiêm nghị, dựa theo ảnh chụp của Người trong thập niên 60. Trên tem có dòng chữ “Hồ Chí Minh 1890-1969” bằng tiếng Nga.

Cộng hòa Cuba: ngày 19-05-1990 phát hành 1 tem giá mặt 50 centavo. Chân dung Hồ Chủ Tịch trong bộ quân phục màu xanh lá trên tem dựa theo ảnh chụp “Bác Hồ sau chiến thắng Điện Biên Phủ 1954”. Nền tem là hình ảnh cách điệu của quốc kỳ Việt Nam và Cuba liền một dải hình chữ Z. Trên tem có dòng chữ “Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hồ Chí Minh” bằng tiếng Tây Ban Nha. Phong bì ngày đầu tiên của con tem này có in hình chân dung Hồ Chủ Tịch trên một lá cờ đỏ được dập nổi và in tinh khắc rất đẹp.

Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào: ngày 11-05-1990 phát hành bộ tem gồm 3 mẫu mang những hình ảnh sau: Hồ Chủ Tịch nói chuyện với đồng bào (40 kip), Hồ Chủ Tịch bắt tay Hoàng thân Souphanouvong (1909-1995) - Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (60 kip), Hồ Chủ Tịch giơ tay vẫy chào (160 kip). Trên tem có dòng chữ “Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hồ Chí Minh” bằng tiếng Pháp và Lào. Phong bì ngày đầu tiên của bộ tem này có hình Hồ Chủ Tịch đeo kính gần giống với phong bì ngày đầu tiên của Việt Nam nhưng dấu hủy đặc biệt là hình chân dung của Người.

Cộng hòa Ấn Độ: ngày 17-05-1990 phát hành một tem giá mặt 2 rupee mang hình chân dung Hồ Chủ Tịch và ngôi nhà sàn giản dị của Người ở vườn Phủ Chủ tịch. Họa sĩ đã dùng 2 màu nâu và xanh mạ làm nổi bật chân dung Người. Trên tem có dòng chữ “Hồ Chí Minh” bằng chữ Ấn Độ và chữ Latin. Phong bì ngày đầu tiên của tem này được minh hoạ bằng bức ảnh “Hồ Chủ Tịch sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954” và bức ảnh nổi tiếng của cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Lâm Hồng Long “Bác Hồ bắt nhịp bài ca Kết đoàn” chụp ngày 03-09-1960.

Cộng hòa Madagascar (tên cũ là Cộng hòa Dân chủ Madagascar): ngày 19-05-1990 phát hành một tem giá mặt 350 Franc Malagasy thể hiện chân dung Hồ Chủ Tịch rất phúc hậu như một tiên ông với khuôn mặt đầy đặn, hồng hào; râu tóc trắng như cước; nụ cười hiều hậu luôn nở trên môi. Trên tem có dòng chữ tiếng Pháp “Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc của Việt Nam”.

Hoàng Anh Thi