Khơi sáng giá trị các làn điệu ví, dặm xứ Nghệ

(Baonghean) - Những năm gần đây, khi Liên hoan Tiếng hát Làng Sen trở thành lễ hội quốc gia, khách hành hương trong và ngoài nước về thăm viếng Khu Di tích Kim Liên, quê nội, quê ngoại Bác Hồ, được biết thêm một nét đẹp văn hóa truyền thống có bề dày nghìn năm của xứ Nghệ. Đấy là sinh hoạt câu lạc bộ hát dân ca, ví dặm ở xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, một trong số 45 câu lạc bộ hát dân ca được duy trì nhiều năm của Nghệ An... Ông Trần Văn Tân, gốc Kim Liên năm nay xấp xỉ 90 tuổi, là người tâm huyết với việc bảo tồn dân ca xứ Nghệ và đã duy trì Câu lạc bộ Ví dặm Kim Liên đã nhiều năm. Ông kể rành rẽ các điệu: dặm kể, dặm ru, dặm nối, dặm cửa quyền.              Hát ví, dặm của đoàn dân ca Nghệ An.                      Ảnh: Xuân Nhường Đầu xuân Nhâm Thìn, đến thăm ông, được nghe ông hát minh họa từng lời dặm rồi cắt nghĩa tường tận nhịp, phách, tiết tấu, âm tiết mỗi làn điệu. Ông nói: "Nếu điệu ví cất lên nghe man mác, bâng khuâng, xao xuyến, day dứt, ân tình thì điệu dặm lại thiên về tự sự giãi bày, nỗi niềm và có kết cấu hoàn chỉnh một trường đoạn". Đây là yếu tố cơ bản để khi phát triển dân ca ví, dặm thành kịch hát, hoạt cảnh sân khấu hiện đại cho phép tác giả kịch bản, đạo diễn, diễn viên sáng tạo phát triển phong phú làn điệu mới. Trong Liên hoan Kịch hát dân ca toàn quốc, vở chèo "Cô gái Sông Lam" của tác giả Nguyễn Trung Phong đã được chuyển thể thành công thành kịch hát dân ca Nghệ Tĩnh và được tặng Huy chương Vàng. Trong kháng chiến chống Pháp và kháng chiến chống Mỹ, dân ca ví, dặm đã được sân khấu hóa mà điển hình là vở "Hai tổ hò khoan" của nhà thơ Trần Hữu Thung, vở "Chiếc xe đầu", "Khi ban đội đi vắng", "Không phải tôi" của tác giả Nguyễn Lương Duyên, vở "Trước lúc lên đường", Độc tấu "Thần sấm ngã" của đoàn dân ca Nghệ An... Mới đây, vở kịch hát dân ca "Ông vua đen" hay "Tiếng hát rừng vải", "Đốm lửa núi hồng", "Phan Đình Phùng" của đoàn dân ca Nghệ An ra mắt với công chúng toàn quốc, mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền, càng tiếp tục khẳng định hướng phát triển dân ca Nghệ Tĩnh trên sân khấu hiện đại là đúng hướng. Những ca khúc nổi tiếng "Trông cây lại nhớ đến Người" của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, "Xa khơi" của Nguyễn Tài Tuệ, "Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh" của Nguyễn Văn Tý, "Đào công sự" của Nguyễn Đức Toàn, "Tiếng hát sông Lam" của Đinh Quang Hợp, "Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh" của Trần Hoàn thơ Đỗ Quý Doãn, "Gái sông La" của Lê Hàm, "Xôn xao trời nước quê mình" của Hồ Hữu Thới, "Từ làng Sen" của Phạm Tuyên, "Đêm nghe giọng đò đưa nhớ Bác" của An Thuyên... đều được khai thác từ chất liệu âm hưởng dân ca Nghệ Tĩnh. Cùng với đội ngũ văn nghệ sỹ, quần chúng yêu thích dân ca, các nhà nghiên cứu, biên khảo như PGS Ninh Viết Giao, nhạc sỹ Thanh Lưu, nhạc sỹ Lê Hàm đã dày công sưu tầm, lần lượt công bố những công trình góp phần lưu giữ, tôn vinh giá trị dân ca Nghệ Tĩnh. Trong tâm thức truyền đời giá trị dân ca của vùng văn hóa xứ Nghệ, hát ví, dặm, hò khoan, xẩm đã là nhu cầu tự thân để làm phong phú cuộc sống lao động, sinh hoạt lễ hội, tín ngưỡng, hòa đồng với thiên nhiên đều mang tính cộng đồng. Sự tồn tại, phát triển lên tầm cao mới của ví đò đưa, ví phường cấy, ví trèo non, ví phường chè, ví đồng ruộng, ví phường vải trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân xứ Nghệ hôm nay là minh chứng sinh động sức sống trường tồn của dân ca vốn ra đời từ trong lòng nhân dân. Những năm gần đây, các cấp, các ngành, đặc biệt là Trung tâm Bảo tồn phát triển dân ca Nghệ An đã có nhiều hình thức, phương pháp sưu tầm, lưu giữ, giới thiệu nhằm bảo tồn hơn 40 làn điệu dân ca gốc. Các nghệ sỹ, tác giả, quần chúng yêu thích dân ca còn sáng tạo, thể hiện thành công nhiều điệu mới như "Giận mà thương", "Hát khuyên", "Tứ hoa", "Xẩm thương", "Đại thạch", "Đi rao", "Đèo bòng"... Bản chất sinh hoạt dân ca là gắn bó với loại hình diễn xướng, không gian diễn xướng, trang phục, đạo cụ bình dị của quần chúng nhân dân. Chính vì vậy, trả không gian diễn xướng, loại hình diễn xướng, diễn viên thể hiện về với cộng đồng dân cư là phù hợp với phương thức mục tiêu bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Nghệ An đã thành công trong việc thể nghiệm đưa hát dân ca vào các trường phổ thông trung học, dạy hát dân ca cho nhiều lứa tuổi trên Đài PT - TH Nghệ An, thành lập CLB Hát dân ca từ cơ sở và tổ chức thường kỳ Liên hoan Hát dân ca hàng năm từ cụm lên tỉnh. Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã thống nhất cao chủ trương tổ chức Festival dân ca ví, dặm xứ Nghệ lần thứ nhất vào tháng 6 năm nay nhằm quảng bá với bạn bè trong và ngoài nước di sản văn hóa phi vật thể, tạo tiền đề vững chắc có tính thuyết phục cao về khoa học, minh chứng giá trị truyền đời dân ca xứ Nghệ để trình UNESCO công nhận dân ca ví, dặm là Di sản Văn hóa của nhân loại! Văn Hiền

Huỳnh Công Út và bức ảnh khỏa thân đoạt giải Pulitzer

Cách đây gần 35 năm, ngày 12/6/1972, một bức ảnh được đăng ở trang nhất của nhiều nhật báo lớn ở Mỹ đã khiến dư luận thế giới phẫn nộ. Bức ảnh ấy mô tả cảnh tượng hãi hùng: một bé gái 9 tuổi trần truồng, nạn nhân của bom napalm, đang chạy trên con đường nhựa ở gần Trảng Bàng.

Nó đã góp phần làm dâng cao hơn làn sóng phản đối cuộc chiến Mỹ tiến hành tại Việt Nam.

Tác giả bức ảnh là Huỳnh Công Út, sinh ngày 29/3/1951 tại Long An, phóng viên ảnh của hãng thông tấn Associated Press (AP). Tác phẩm đã mang về cho Huỳnh Công Út một giải Pulitzer và anh trở thành nhân vật nổi tiếng thế giới với tên gọi quen thuộc là Nick Ut.

Hiện nay Nick Ut vẫn làm việc cho AP tại Los Angeles, nhiều bức ảnh các ngôi sao điện ảnh, ca nhạc, truyền hình xuất hiện tại thành phố này đều do ông chụp. “Hằng tuần tôi vẫn liên lạc với Kim Phúc (cô bé trong bức ảnh nổi tiếng, từng là đại sứ của Liên Hợp Quốc, nay sống tại Canada)”, ông Nick Ut cho biết. “Bức ảnh ấy rất thật, cũng như cuộc chiến tại Việt Nam đã hoàn toàn rất thật, rất kinh khủng. Khoảnh khắc ấy xảy ra cách nay đã hơn 30 năm nhưng vẫn là khoảnh khắc mà Kim Phúc và tôi không thể nào quên được”.

Chính vì không thể nào quên được khoảnh khắc ghê sợ của cuộc chiến mà mình là nhân chứng, nên ông đã nhiều lần trở về Việt Nam, tìm cách đóng góp cho quê hương. Nick thường "hy sinh" những ngày phép thường niên của mình để làm giảng viên cho khoá huấn luyện kỹ thuật nhiếp ảnh cho các phó nhòm trẻ của Việt Nam.

Kim Phúc - nhân vật chính trong bức ảnh - ngày nay. Ảnh: Nick Ut

Đây là chương trình của Indochina Media Memorial Foundation (IMMF), một hiệp hội từ thiện thành lập bởi nhà báo ảnh danh tiếng người Anh Tim Page, người đã nổi tiếng thế giới với những bức ảnh chiến trường Việt Nam. Mục tiêu chính của IMMF là có những hành động cụ thể để tưởng nhớ những nhà báo, phóng viên, nhiếp ảnh gia và nhà làm phim của cả hai bên đã tử thương hoặc mất tích tại Việt Nam trong thời gian từ 1945 đến 1975.

Chương trình huấn luyện dành cho khoảng 30 nhà báo ảnh lần này sẽ diễn ra tại Hà Nội từ ngày 9 đến 18/5, với đề tài là ảnh báo chí điện tử. Đây là một chương trình hợp tác với Thông tấn xã Việt Nam và được tài trợ bởi Canon.

Ngày nay, vệ tinh viễn thông, Internet băng rộng tốc độ cao và máy ảnh digital đã biến việc chụp, truyền, in ảnh trở thành việc làm nhanh cấp kỳ, khác hẳn khoảnh khắc nhớ đời của ông Nick Ut 35 năm về trước.

Ngày ấy, chụp ảnh xong, Nick đã đưa bé Kim Phúc đến vệnh viện rồi vội vã đến văn phòng AP tại Sài Gòn để tráng, rửa 8 cuộn phim Kodak 400 ASA trắng đen. Sau nhiều tranh luận giữa AP Saigon và văn phòng chính của AP tại New York (thời ấy chính sách của AP là không phổ biến các bức ảnh chụp cảnh khoả thân, đặc biệt là góc khoả thân chính diện), cuối cùng nó mới được truyền đến các toà báo.  

Bức ảnh bé Kim Phúc cháy bỏng vì napalm đã được truyền từ Sài Gòn tới Tokyo trong thời gian 14 phút. Từ Tokyo, nó lại được truyền tự động qua hệ thống dây liên lạc ngầm dưới biển về New York và London. Sau đó, từ hai văn phóng ấy, nó lại được gửi đến các chi nhánh AP và toà báo ở khắp thế giới.

Theo Vnexpress

Những bức ảnh của Horst Faas về chiến tranh tại Việt Nam

Người ta nhắc nhiều tới ông dưới cái tên của một phóng viên chiến trường, những cống hiến to lớn mà Horst Faas mang lại thực sự chứa đầy những giá trị thẩm mĩ và nhân văn.

Sinh ra ở Berlin, Đức, Horst Faas bắt đầu sự nghiệp nhiếp ảnh của mình vào năm 1951 với Thông tấn xã Keystone, khi 21 tuổi, ông đã được tham gia những sự kiện lớn liên quan đến Đông Dương, bao gồm các cuộc đàm phán hòa bình ở Geneva vào năm 1954. Năm 1956, ông gia nhập hãng tin Associated Press (AP), nơi ông đã giành được một danh tiếng là nhiếp ảnh gia chiến tranh, bao gồm các cuộc chiến tranh tại Việt Nam và Lào, cũng như ở Congo và Algeria. Năm 1962, ông trở thành nhiếp ảnh gia trưởng của AP cho khu vực Đông Nam Á, và đã có trụ sở tại Sài Gòn cho đến năm 1974.

Những hình ảnh của Horst Faas về chiến tranh Việt Nam đã giúp ông giành giải thưởng Pulitzer năm 1965. Trong năm 1972, ông có được giải Pulitzer thứ hai, về cuộc xung đột ở Bangladesh.

 

Horst Faas năm 1967.

Faas cũng nổi tiếng với công việc của mình dưới vai trò là một biên tập viên hình ảnh, và đảm nhiệm hai trong số những hình ảnh nổi tiếng nhất của chiến tranh Việt Nam. Một là bức ảnh khét tiếng "Hành quyết Sài Gòn" (hay Saigon Execution), nói về vụ hành quyết một tù nhân Việt Cộng bởi cảnh sát trưởng Sài Gòn Nguyễn Ngọc Loan, được thực hiện bởi Eddie Adams tại Sài Gòn vào ngày 01 tháng 2 năm 1968 và đã được đăng theo chỉ đạo của ông. Một bức ảnh nổi tiếng khác cũng được Fass ra lệnh đăng tải đó là bức ảnh "Napalm Girl" của Nick Út, gây ra một cuộc tranh cãi lớn hơn tại các văn phòng AP, một biên tập viên đã phản đối hình ảnh này, nói rằng:"các cô gái được miêu tả là không mặc gì trên người và rằng không ai sẽ chấp nhận việc này."

Bức ảnh "Napalm Girl" của Nick Út

Trong tháng 9 năm 1990, nhiếp ảnh gia tự do Greg Marinovich gửi một loạt các hình ảnh của một đám đông hành quyết một người đàn ông tới văn phòng AP ở Johannesburg. Một lần nữa, biên tập viên của AP đã không chắc chắn các bức ảnh có nên được công bố hay không. Một biên tập viên đã gửi những hình ảnh này cho Faas, và ông đã nhắn trở lại, "công bố tất cả các hình ảnh".

Thời gian sau này, Faas còn tổ chức các hội nghị chuyên đề về nhiếp ảnh quốc tế. Ông đã hỗ trợ tổ chức các cuộc họp mặt cho các phóng viên báo chí từng có mặt trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Tuy sau này phải ngồi xe lăn vì bị liệt, nhưng ông vẫn tiếp tục tới các triển lãm ảnh và nhiều sự kiện chuyên ngành khác, chủ yếu ở châu Âu, và hợp tác với các nhà xuất bản để phát hành 2 cuốn sách bằng tiếng Pháp về sự nghiệp của ông và Henri Huet, một đồng nghiệp cũ cùng hoạt động ở Việt Nam. Ông còn là đồng chủ biên cuốn Hồi niệm (Requiem, 1997), cuốn sách viết về những phóng viên ảnh của Mỹ và Việt Nam đã tử nạn trong cuộc chiến.

Sức khỏe của ông giảm sút nhanh vào cuối năm 2008. Hồi tháng 2, Faas phải nằm viện để điều trị căn bệnh về da. Ông còn phải trải qua cuộc phẫu thuật dạ dày.

Horst Faas, qua đời hôm 10/5/2012 ở tuổi 79.

 

Cùng xem lại một số bức ảnh kinh điển chụp chiến tranh Việt Nam của Horst Faas:

 

Cận cảnh chiến trường, chụp tại Tây Ninh vào tháng 3/1965.

Bức ảnh chụp vào tháng 6/1965, ghi lại cảnh một gia đình thường dân sống sót sau trận chiến kéo dài 2 ngày đêm ở Đồng Xoài.

Cận cảnh một trận giáp lá cà, tháng 7/1966.

Một người lính Mỹ đang cho đồng đội bị thương uống nước, trên chiến trường vào tháng 2/1967.

Một người phụ nữ tìm thấy thi thể của chồng mình trong một ngôi mộ tập thể chôn 47 người ở gần Huế, tháng 4/1969.

Văn Chiểu

Những sinh vật trong suốt !!!

---

Nhìn ngắm những sinh vật trong suốt này khiến bạn có cảm giác như đang lạc vào một thế giới khác.Đó là những sinh vật đẹp tuyệt vời và vô cùng đặc biệt của đại dương. Chúng đã khiến các nhà khoa học ngỡ ngàng vì cách tự vệ độc đáo bằng vẻ ngoài của mình.

Những tác phẩm bằng giấy đẹp ngất ngây

Giấy là 1 chất liệu quan trọng trong đời sống con người. Ngoài việc dung để ghi, chép, in ấn, giấy còn là nguồn cảm hứng sáng tạo nghệ thuật vô tận của nhiều người. Từ những tờ giấy mỏng manh, họ có thể tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đủ làm xuýt xoa những người thưởng lãm. Hãy cùng nhau thưởng thức 1 số tác phẩm siêu đẹp của những họa sỹ, nghệ sỹ sáng tạo giấy nhé.

1. Peter Callesen

Khác với những nghệ sỹ khác, có thể dùng nhiều tờ giấy gộp lại để thực hiện tác phẩm của mình, Peter Callesen thì chỉ cần dùng 1 tờ A4. Trong đó anh sẽ cắt, ghép, dán và lợi dụng những mảng đã cắt để hình thành một tác phẩm có ý nghĩa.

2. Jen Stark

Các tác phẩm của cô thường được tạo ra bằng những tấm giấy đủ màu sắc và được xếp theo một trật tự nhất định nào đó.

3. Simon Schubert

Thoạt nhìn thì chúng ta có thể lầm tưởng những hình này được vẽ bằng chì. Nhưng thật ra chúng đã được Simon Schubert khéo léo tạo ra bằng các nếp gấp. Đúng là 1 sự khéo léo tuyệt vời, các bạn nhỉ!

4. Bert Simon

Một bức tượng được điêu khắc bằng đá giống hệt người thật thì có lẽ chúng ta đã quá quen thuộc rồi. Nhưng nếu bức tượng đó được cắt dán từ giấy thì các bạn đã gặp qua chưa? Hoàn toàn bằng giấy đấy nhé. Và rất giống người thật. Thật là tuyệt!

Đây là bức tượng giấy “tự họa” của chính tác giả đấy.

5. Yulia Brodskaya

Có lẽ các bạn đã biết qua nhiều sản phẩm dễ thương được làm từ giấy xoắn quẩy. Trước đây mình đã nghĩ nó chỉ có ở Việt Nam thôi, ai ngờ trên thế giới có hẳn những nghệ sỹ chuyên sáng tác những sản phẩm giấy từ hình thức này. Trong đó, Julia Brodskava là 1 ví dụ điển hình. Từ những xoắn giấy, chị đã ghép lại thành những hình siêu đẹp, siêu dễ thương.

__________________